Ion Antonescu

den
Reizh pe jener	paotr
Bro ar geodedouriezh	Roumania
Anv e yezh-vamm an den	Ion Victor Antonescu, Ion Antonescu
Anv-bihan	Ion
Anv-familh	Antonescu
Deiziad ganedigezh	2 Mez 1882
Lec'h ganedigezh	Pitești
Deiziad ar marv	1 Mez 1946
Lec'h ar marv	Jilava
Doare mervel	Kastiz ar marv
Abeg ar marv	gloaz dre arm-tan
Pried	Maria Antonescu
Den heverk	Adolf Hitler
Yezhoù komzet pe skrivet	roumaneg, galleg
Kondaonet evit	torfed brezel
Micher	politiker, milour, diplomat
Karg	Kentañ Ministr Roumania, Chief of the Romanian General Staff, Minister of Foreign Affairs of Romania
Bet war ar studi e	École Spéciale Militaire de Saint-Cyr
Strollad politikel	independent politician
Komzoù diwezhañ	Vous ne m'avez pas tué, messieurs, tirez encore !
Perzhiad e	Loskaberzh
Grad milourel	marshal
Commander of (DEPRECATED)	Romanian Armed Forces
Brezel	Brezel-bed kentañ, 1907 Romanian Peasants' Revolt, Second Balkan War, Hungarian-Czechoslovak-România War, Eil Brezel-bed
Skour lu	Romanian Land Forces
Darvoud-alc'hwez	November 20, 1940, Romania formally joined the Axis alliance (Germany, Italy, and Japan), Loskaberzh
Gouzañverien	Romanian Jews, Ukrainian Jews, Romed

Ion Antonescu (Pitești, 15 Mezheven 1882 - prizon Jilava, 1añ Mezheven 1946) a oa un ofiser ha politiker eus Roumania. E penn armeoù Roumania e voe hag e penn ar stad eus 1940 betek 1944, gant an titl conducătorul statului ("levier ar stad").

Ezel eus bodad-stur arme Roumania e voe e-pad ar Brezel-bed Kentañ. Etre 1922 ha 1926 e voe kargad a-berzh an arme e kannati Roumania e Pariz, hag e Londrez da c'houde. E 1937 e voe anvet da jeneral, e penn bodad-stur an arme. Ha goude-se e voe anvet da vinistr ar Brezel e gouarnamant Octavian Goga, ur gouarnamant eus an tu-dehoù hag enep-yuzev.

E deroù 1938 e voe divodet ar gouarnamant gant ar roue Carol II, a savas ur renad anvet "karlouriezh" a oa un doare diktatouriezh met a stourme ouzh nerzhioù an tu-dehoù pellañ. Bac'het e voe Ion Antonescu e manati Bistrița, er C'harpatoù. Feal e chomas renad Carol II d'an emglevioù a oa gant ar Rouantelezh-Unanet ha Bro-C'hall. Goude kiladeg armeoù an div stad-se dirak re an Trede Reich, e miz Mezheven 1940, e voe didammet Roumania gant an Nazied. Besarabia a voe roet d'an Unvaniezh Soviedel, ul lodenn vat eus Transilvania a voe roet da Hungaria hag un tamm eus Dobroudja e voe lezet gant Bulgaria. 40% eus douaroù Roumania a voe tennet diganti.

Neuze e voe anvet Ion Antonescu da gentañ ministr ha ren a reas ar vro, gant skoazell faskourien ar Gward Houarn, adalek Gwengolo 1940. Lakaat a reas ar roue da reiñ e zilez hag en em envel a reas Conducător d'ar 14 a viz Gwengolo. E miz Genver 1941 e klaskas ar Gward Houarn ober un taol-stad, met flastret e voe ha diwar neuze e renas Antonescu war ar vro e-unan, e penn un diktatouriezh renet gant an arme. Ouzhpenn bezañ Kentañ Ministr e oa ivez ministr an Aferioù diavaez ha ministr an Difenn.

Evit adtapout an douaroù kollet gant Roumania e tuas Ion Antonescu gant Alamagn Adolf Hitler hag Italia Benito Mussolini ha disklêriañ ar brezel d'an Unvaniezh Soviedel. Mont a reas soudarded rouman d'en em gannañ gant an Alamaned da aloubiñ an Unvaniezh Soviedel. Dindan ren Antonescu e voe lazhet ouzhpenn 300 000 a Yuzevien hag ouzhpenn 20 000 a Romed.

Daoust ma oa krog Antonescu da gaozeal gant ar Gevredidi en hañv 1944, pa wele e oa an avel o treiñ, e c'hoarvezas un taol-stad a-enep dezhañ, renet gant ar roue Mikael Iañ, d'an 23 a viz Eost 1944. Kaset e voe an diktatouriezh d'an traoñ. Harzet e voe Ion Antonescu, barnet, kondaonet d'ar marv ha lazhet d'ar 1añ a viz Mezheven 1946.